برای فسخ قرارداد خرید خودرو در مزایده، باید مراحل و نکات زیر را در نظر بگیرید:
بررسی شرایط قرارداد: ابتدا باید به شرایط قرارداد خود توجه کنید. بسیاری از قراردادها شرایط خاصی برای فسخ دارند که باید رعایت شوند.
مراجعه به مقررات مزایده: اگر خودرو را از طریق یک مزایده رسمی خریداری کردهاید، باید به آگهیها و مقررات مربوط به آن مزایده مراجعه کنید. بررسی کنید که آیا امکان فسخ وجود دارد و در چه شرایطی.
مستندات لازم: جمعآوری مستندات مرتبط از قبیل قرارداد خرید، فاکتورها و هر گونه مدارکی که نشاندهنده نارضایتی شما باشد، ضروری است.
اعلام فسخ به فروشنده: در صورت صلاحیت، به صورت کتبی یا حضوری، فسخ قرارداد را به فروشنده اعلام کنید. توضیح بدهید که به چه دلیلی میخواهید قرارداد را فسخ کنید.
پیگیری حقوقی: اگر فروشنده با فسخ قرارداد موافقت نکند و شما به حق خود اطمینان دارید، میتوانید به مشاور حقوقی مراجعه کنید و در صورت لزوم اقدام به طرح دعوی کنید.
مدیریت زمان: به زمانهای مشخص شده در قرارداد و مزایده نیز توجه کنید. بعضی از قراردادها ممکن است مهلتی برای فسخ داشته باشند.
در متن مبایعهنامه معامله خودرو یک سری اصطلاحات قانونی وجود دارد که به آنها خیارات گفته میشود. بهطورکلی برای فسخ معامله خودرو باید حداقل یکی از ۹ شرط زیر وجود داشته باشد:
اگر یکی از طرفین متحمل ضرر مالی شده باشد، بر اساس این خیار میتواند برای قسخ معامله اقدام کند.
اگر یکی از طرفین معامله از فروش یا خرید پشیمان شده یا پول کافی نداشته باشد، طبق این خیار میتواند در محل انجام معامله، آن را فسخ کند.
اگر خودرو دارای عیب باشد، خریدار بر اساس این خیاز میتواند معامله را فسخ کند.
اگر خریدار و فروشنده برای امکان فسخ معامله به هر دلیل، زمانی مشخص کرده باشند به آن خیار شرط میگویند.
اگر فروشنده توصیف دروغین از خودرو ارائه کند، خریدار بر اساس خیار اختیار و تخلف از وصف میتواند معماله را فسخ کند.
اگر یکی از طرفین قصد فریبکاری داشته باشد، میتوان از خیار تدلیس برای فسخ معامله استفاده کرد.
اگر خریدار مبلغ توافق شده را به موقع پرداخت نکند، فروشنده بر اساس خیار تاخیر میتواند معامله را فسخ کند.
اگر مورد معامله وجود نداشته باشد، خریدار میتواند بر اساس خیار تعذر تسلیم، معامله را فسخ کند.
با توجه به خیارات فوق، اگر خریدار و فروشنده شرایط فسخ معامله خودرو را داشته باشند، میتوانند برای آن اقدام کنند.
فروشنده و خریدار باید مدت زمان فسخ معامله خودرو را به صورت دقیق مشخص کنند. فقط با تعیین مهلت فسخ معامله خودرو است که میتوان برای فسخ قانونی اقدام کرد. طبق ماده ۴۰۱ قانون مدنی، مجهول بودن زمان فسخ قرارداد خودرو یا عدم تعیین مدت دقیق آن، باعث بیاثر و باطل شدن قرارداد خواهد شد.
مهلت یا مدت زمان فسخ معامله خودرو بسته به شرایط و همین طور علت فسخ میتواند متفاوت باشد. برخی از خیارات دارای مهلت زمانی مشخصی است و با تمام شدن این مهلت زمانی دیگر اعتباری نخواهد داشت. اما برخی دیگر از خیارات مهلت خاصی ندارد و شخصی که دارای حق فسخ معامله است، میتواند در هر زمانی برای فسخ اقدام کند.
خیار عیب فوری است؛ به این مفهوم که خریدار به محض آگاهی از وجود عیب در ماشین و تمایل به فسخ معامله، باید سریع برای فسخ آن اقدام کند. علاوه بر خیار عیب، خیار غبن، خیار رویت، خیار تدلیس و خیار تخلف از وصف هم از جمله خیارات فوری است.
بعضی دیگر از خیارات هم مهلت مشخصی دارد؛ بهعنوانمثال خیار مجلس تنها تا زمان پایان حضور طرفین در مجلس معامله معتبر خواهد بود. خیار شرط یکی دیگر از خیارهای مهلتدار است، با این تفاوت که طرفین مهلت زمانی مشخصی را برای فسخ قرارداد خودرو تعیین میکنند.
علاوهبر خیارات فوری و مهلتدار، خیاراتی وجود دارد که مهلتی برای آنها تعیین نشده است که شامل خیار تبعض صفقه و خیار تاخیر در پرداخت هستند. در این شرایط مهلت زمانی طبق عرف تعیین خواهد شد.
در فسخ قرارداد خودرو، هر دو طرف معامله، یعنی خریدار و فروشنده میتوانند زمان فسخ معامله خودرو را تعیین کنند. این بازه زمانی میتواند ۲۴ ساعت یا حتی تا ۷۲ ساعت باشد. به این قانون «خیار شرط» میگویند و طبق آن، طرفین معامله تا زمان مشخص شده امکان فسخ قرارداد خودرو را آن هم بدون هیچ دلیلی خواهند داشت.
باتوجهبه اینکه اضافه شدن این بند به مبایعهنامه ممکن است دردسر داشته باشد، بهتر است هزینه خسارت فسخ معامله را به دقت بررسی کنید تا در دام کلاهبرداران نیفتید.
ضرر و زیان فسخ قرارداد خودرو را طرفین معامله طبق توافق تعیین میکنند. لازم است بدانید که باتوجهبه خیارات مختلف که ممکن است تعهد نداشتن به آنها باعث ایجاد ضرر و زیان برای یکی از طرفین شود، نمیتوان درصد کاملا مشخصی را برای همه انواع ضرر و زیان وارد شده به طرفین مشخص کرد. بنابراین در مورد شرایط فسخ معامله ماشین و ضرر و زیان ناشی از آن، طرفین (خریدار و فروشنده) باید موارد مصداق ضرر و زیان و میزان خسارت را در مبایعهنامه مشخص کنند.
نکته مهم اینجاست که برای دریافت ضرر و زیان، باید خریدار یا فروشنده ثابت کنند که به آنها ضرر و زیانی وارد شده است. از طرفی لازم است موارد ضرر و زیان جزء موارد ذکر شده در مبایعهنامه باشد. فراموش نکنید که میزان خسارت فسخ قرارداد نباید از چارچوب قانونی خارج شود.
اگر فروشنده یا خریدار در زمان معامله خودرو از انجام آن پشیمان شود، درحالیکه هنوز قولنامهای امضا نشده باشد، طبق حکم «خیار مجلس» میتوانند برای فسخ معامله ماشین از طرف فروشنده یا خریدار اقدام کنند. از این قانون معمولا زمانی استفاده میشود که در حین معامله، متوجه ایرادی اساسی در خودرو شوید یا پول کافی نداشته باشید. در این شرایط مهلت فسخ معامله خودرو را طبق حکم خیار مجلس خواهید داشت. این خیار در مورد فروشنده هم صادق است، به این مفهوم که اگر بنا به دلایلی فروشنده از فروش خودروی خود پشیمان شود، میتواند برای فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده اقدام کند؛ به شرط اینکه خیار مجلس در مبایعهنامه آمده باشد.
فسخ قرارداد خودرو بعد از انتقال سند نیز امکانپذیر است، چون ممکن است بعد از انتقال سند، خریدار یا فروشنده بنا به دلایل موجه و قانونی ضرر کرده باشند. بنابراین اگر بعد از معامله خودرو و انتقال سند، یکی از طرفین مایل به فسخ آن باشد، میتواند برای آن اقدام کند. در این مورد لازم است تمامی موارد فسخ معامله محقق شده باشد. اگر مایل به فسخ معامله ماشین از طرف فروشنده یا خریدار هستید، باید خیارات و موارد فسخ را به صورت دقیق در قرارداد مشخص کنید.
فسخ معامله ماشین بعد از انتقال خودرو در شرایط زیر امکانپذیر است:
در حالت عادی خریدار و فروشنده پس از انجام تمامی نقل و انتقالات و رد و بدل کردن پول، برای تحویل خودرو به خریدار اقدام میکنند. اگر در این شرایط خریدار متوجه نقضی در خودرو شود، حق فسخ قرارداد را طبق «خیار عیب» خواهد داشت.
خریدار و فروشنده ماشین باتوجهبه تحقق موارد فسخ که در متن فسخ معامله خودرو مشخص شده، میتوانند برای فسخ معامله ماشین از طرف فروشنده یا خریدار اقدام کنند. اگر طرفین مهلت فسخ معامله خودرو را مشخص کرده باشند، باید در همان بازه زمانی برای انجام مراحل فسخ معامله ماشین اقدام کنند.
مراحل فسخ معامله خودرو به شرح زیر است:
در 9 شرایط میتوان معامله خودرو را فسخ کرد که به آنها “خیارات” گفته میشود. برخی از این خیارات عبارتند از: یار غبن: اگر یکی از طرفین متحمل ضرر مالی شده باشد. خیار مجلس: اگر یکی از طرفین از معامله پشیمان شود یا پول کافی نداشته باشد. خیار عیب: اگر خودرو دارای عیب باشد. خیار شرط: اگر طرفین برای امکان فسخ معامله به هر دلیل، زمانی مشخص کرده باشند. خیار اختیار رویت و تخلف از وصف:** اگر فروشنده توصیف دروغین از خودرو ارائه کند. خیار تدلیس: اگر یکی از طرفین قصد فریبکاری داشته باشد. خیار تاخیر: اگر خریدار مبلغ توافق شده را به موقع پرداخت نکند. خیار تعذر تسلیم: اگر مورد معامله وجود نداشته باشد.
مدت زمان فسخ معامله خودرو باید به صورت دقیق در مبایعهنامه مشخص شود. اگر مدت زمان فسخ مشخص نشده باشد، قرارداد باطل خواهد بود. برخی از خیارات مانند خیار عیب فوری هستند و باید به محض آگاهی از وجود عیب در خودرو اعمال شوند. خیارات دیگر مانند خیار مجلس تا زمان پایان حضور طرفین در مجلس معامله معتبر هستند. همچنین طرفین میتوانند برای فسخ معامله، زمانی مشخص (مانند 24 یا 72 ساعت) را تعیین کنند.
ضرر و زیان فسخ معامله خودرو را طرفین معامله طبق توافق تعیین میکنند. میزان خسارت فسخ قرارداد نباید از چارچوب قانونی خارج شود. برای دریافت ضرر و زیان، باید خریدار یا فروشنده ثابت کنند که به آنها ضرر و زیانی وارد شده است. همچنین موارد ضرر و زیان باید جزء موارد ذکر شده در مبایعهنامه باشد.
بله، اگر هنوز قولنامهای امضا نشده باشد، طبق “خیار مجلس” میتوان برای فسخ معامله خودرو اقدام کرد.
خریدار یا فروشنده باید به دفاتر قضایی مراجعه و اظهارنامهای مبتنی بر فسخ معامله تنظیم کند. سپس باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه و دادخواست تایید فسخ را ثبت کند. دادگاه حقوقی به درخواست رسیدگی میکند و رأیی را صادر میکند که به مدت 20 روز قابل تجدید نظر است.